Tư tưởng Tam giáo đồng nguyên của dân tộc Việt Nam qua các thời đại /
Ngay từ thế kỷ II, tư tưởng Tam giáo đồng nguyên đã xuất hiện ở Việt Nam, mà bấy giờ tên gọi là Giao Chỉ Bộ (từ năm 111 trước công nguyên) rồi là Giao Châu (từ năm 203). Giao Chỉ thời Sĩ Tiếp (sử Việt Nam viết là Sĩ Nhiếp) là nơi giao lưu văn hóa Việt-Ấn-Hán, là nơi hội tụ và dung hòa các luồng tư tưởng Ấn-Hán (Phật, Nho, Đạo) với văn hóa bản địa.
Ngay từ thế kỷ II, tư tưởng Tam giáo đồng nguyên đã xuất hiện ở Việt Nam, mà bấy giờ tên gọi là Giao Chỉ Bộ (từ năm 111 trước công nguyên) rồi là Giao Châu (từ năm 203). Giao Chỉ thời Sĩ Tiếp (sử Việt Nam viết là Sĩ Nhiếp) là nơi giao lưu văn hóa Việt-Ấn-Hán, là nơi hội tụ và dung hòa các luồng tư tưởng Ấn-Hán (Phật, Nho, Đạo) với văn hóa bản địa.
Bốn phương pháp giải thoát của Ấn giáo /
Ấn giáo nêu lên bốn phương pháp giải thoát (moksha) gọi là yoga hay mârga.
Ấn giáo nêu lên bốn phương pháp giải thoát (moksha) gọi là yoga hay mârga.
Thiền Tông và Tịnh Độ Tông của Phật giáo /
Nhiều người cho rằng Thiền Tông khác với Tịnh Độ Tông , vì một bên chú trọng vào tự lực, một bên trông vào tha lực; nhưng có người lại nói rằng Thiền và Tịnh vốn chẳng khác nhau (?).
Nhiều người cho rằng Thiền Tông khác với Tịnh Độ Tông , vì một bên chú trọng vào tự lực, một bên trông vào tha lực; nhưng có người lại nói rằng Thiền và Tịnh vốn chẳng khác nhau (?).
Đạo gia Nhập thế và Xuất thế /
Trong kinh nhựt tụng Cao Đài, bài Tiên giáo Chí Tâm Quy Mạng Lễ, xưng tụng Đức Thái Thượng Đạo Quân như sau : "Tiên Thiên khí hóa Thái Thượng Đạo Quân Thánh bất khả tri Công bất khả nghị Vô vi cư Thái Cực chi tiền Hữu thỉ siêu quần chơn chi thượng Đạo cao nhứt khí Diệu hóa Tam Thanh Đức hoán hư linh Pháp siêu quần Thánh Nhị ngoạt thập ngũ, phân tánh giáng sanh. Nhứt thân ức vạn, diệu huyền thần biến..."
Trong kinh nhựt tụng Cao Đài, bài Tiên giáo Chí Tâm Quy Mạng Lễ, xưng tụng Đức Thái Thượng Đạo Quân như sau : "Tiên Thiên khí hóa Thái Thượng Đạo Quân Thánh bất khả tri Công bất khả nghị Vô vi cư Thái Cực chi tiền Hữu thỉ siêu quần chơn chi thượng Đạo cao nhứt khí Diệu hóa Tam Thanh Đức hoán hư linh Pháp siêu quần Thánh Nhị ngoạt thập ngũ, phân tánh giáng sanh. Nhứt thân ức vạn, diệu huyền thần biến..."
Ngũ Thời /
Theo Ngài Trí Giả Đại Sư thì Đức Phật thuyết pháp chia làm năm thời kỳ như sau : 1. Thời kỳ Hoa nghiêm (Avatamsaka) : Sau khi mới thành đạo, Đức Phật dùng tuệ nhãn nhìn thấy rõ tâm địa các vị Đại Bồ Tát và các bậc căn trí Đại thừa đã thuần thục, nên Ngài nói Kinh Hoa Nghiêm để giáo hóa và điều ngự họ. Trong số đó cũng có những bậc Tiểu thừa ngồi nghe, nhưng lại chẳng hiểu Đức Phật nói gì cả.
Theo Ngài Trí Giả Đại Sư thì Đức Phật thuyết pháp chia làm năm thời kỳ như sau : 1. Thời kỳ Hoa nghiêm (Avatamsaka) : Sau khi mới thành đạo, Đức Phật dùng tuệ nhãn nhìn thấy rõ tâm địa các vị Đại Bồ Tát và các bậc căn trí Đại thừa đã thuần thục, nên Ngài nói Kinh Hoa Nghiêm để giáo hóa và điều ngự họ. Trong số đó cũng có những bậc Tiểu thừa ngồi nghe, nhưng lại chẳng hiểu Đức Phật nói gì cả.
Sứ mạng Nho tông chuyển thế /
Có thể nói "Sứ mạng Nho tông chuyển thế" trong giáo lý Cao Đài là một ý niệm không đơn giản nhưng lại được Ơn Trên giảng giải rất ít, rất hiếm hoi.
Có thể nói "Sứ mạng Nho tông chuyển thế" trong giáo lý Cao Đài là một ý niệm không đơn giản nhưng lại được Ơn Trên giảng giải rất ít, rất hiếm hoi.
Thời Trung /
"Cơ biến dịch vô cùng của Tạo Hóa không phút giây ngừng nghỉ, hết Đông Xuân lại, rồi Hạ đến Thu sang. Mỗi thời tiết đều có Đạo sinh sôi và Đức hàm dưỡng của Đất Trời vạn vật. Đó là thời tiết của một năm. Còn lẽ bỉ thới hưng vong là thời của thế vận, thiên cơ luân động theo nhịp độ vận hành. Dù lớn hay nhỏ đều không ra ngoài cái vòng Tạo Hóa. Bởi thế Cố Thánh khi ghi lại những đường nét Chu Dịch tuần hoàn đều nhắm vào Đạo Thời-Trung. Vậy thế nào là Thời Trung? Làm sao lãnh hội được thời Trung đó? "
"Cơ biến dịch vô cùng của Tạo Hóa không phút giây ngừng nghỉ, hết Đông Xuân lại, rồi Hạ đến Thu sang. Mỗi thời tiết đều có Đạo sinh sôi và Đức hàm dưỡng của Đất Trời vạn vật. Đó là thời tiết của một năm. Còn lẽ bỉ thới hưng vong là thời của thế vận, thiên cơ luân động theo nhịp độ vận hành. Dù lớn hay nhỏ đều không ra ngoài cái vòng Tạo Hóa. Bởi thế Cố Thánh khi ghi lại những đường nét Chu Dịch tuần hoàn đều nhắm vào Đạo Thời-Trung. Vậy thế nào là Thời Trung? Làm sao lãnh hội được thời Trung đó? "
Lòng bao dung Tam Giáo của dân tộc Việt Nam /
Từ thế kỷ I, I I, ba nền tôn giáo Nho, Thích, Lão đã sớm được nhân dân Việt Nam tiếp nhận và dung nạp.
Từ thế kỷ I, I I, ba nền tôn giáo Nho, Thích, Lão đã sớm được nhân dân Việt Nam tiếp nhận và dung nạp.
Trang Tử và Nam Hoa Kinh /
Trong văn học Trung Quốc từ xưa đã xuất hiện hai nhân vật kỳ bí, hai triết gia đặc biệt: đó là Lão Tử và Trang Tử. Người xưa không ai biết hai Ngài là học trò của ai, và hành đạo ra sao. Đến khi nhị vị tách mình ra đi về cõi vĩnh hằng, để lại cho đời tác phẩm của mình thì đời sau mới biết tông chỉ và chủ trương của hai Ngài.
Trong văn học Trung Quốc từ xưa đã xuất hiện hai nhân vật kỳ bí, hai triết gia đặc biệt: đó là Lão Tử và Trang Tử. Người xưa không ai biết hai Ngài là học trò của ai, và hành đạo ra sao. Đến khi nhị vị tách mình ra đi về cõi vĩnh hằng, để lại cho đời tác phẩm của mình thì đời sau mới biết tông chỉ và chủ trương của hai Ngài.
Tinh thần vạn giáo nhất lý /
"Vốn từ trước Thầy đã lập ra Ngũ Chi Đại Đạo là Nhơn Đạo, Thần Đạo, Thánh Đạo, Tiên Đạo và Phật Đạo. Tùy theo phong hóa của nhơn loại mà gầy chánh giáo, là vì khi trước Càn vô đắc khán, Khôn vô đắc duyệt, thì nhơn loại duy có hành đạo nội tư phương mình mà thôi...." (Thánh giáo của Đức Chí Tôn)
"Vốn từ trước Thầy đã lập ra Ngũ Chi Đại Đạo là Nhơn Đạo, Thần Đạo, Thánh Đạo, Tiên Đạo và Phật Đạo. Tùy theo phong hóa của nhơn loại mà gầy chánh giáo, là vì khi trước Càn vô đắc khán, Khôn vô đắc duyệt, thì nhơn loại duy có hành đạo nội tư phương mình mà thôi...." (Thánh giáo của Đức Chí Tôn)
Tư Tưởng Đạo Gia: Vũ trụ - Thiên địa /
1. VŨ TRỤ 宇 宙 – THIÊN ĐỊA 天 地 001. Thiên địa chi gian, kỳ do thác thược hồ? Hư nhi bất khuất, động nhi dũ xuất. [Đạo Đức Kinh, chương 5] 天地之間, 其猶橐籥乎? 虛而不屈,動而愈出。《道德經 • 第五章》 【Dịch】Khoảng trời đất giống như ống bễ thợ rèn. Trống không mà không hao kiệt; càng động, hơi càng ra.
1. VŨ TRỤ 宇 宙 – THIÊN ĐỊA 天 地 001. Thiên địa chi gian, kỳ do thác thược hồ? Hư nhi bất khuất, động nhi dũ xuất. [Đạo Đức Kinh, chương 5] 天地之間, 其猶橐籥乎? 虛而不屈,動而愈出。《道德經 • 第五章》 【Dịch】Khoảng trời đất giống như ống bễ thợ rèn. Trống không mà không hao kiệt; càng động, hơi càng ra.